Beslissing pensioenfonds over uitruil partnerpensioen niet redelijk

Klacht over uitruil partnerpensioen

De klacht gaat over een man en zijn vrouw die zich tijdens een gesprek met hun hypotheekadviseur realiseren dat er geen partnerpensioen is als de man zou overlijden. Dat komt omdat de man bij pensionering zijn partnerpensioen heeft uitgeruild voor een hoger ouderdomspensioen. Dit was voor beide een zeer onaangename verrassing. Hij dient een klacht in tegen zijn pensioenfonds bpfBOUW. De communicatie over die uitruil en vooral de gevolgen daarvan waren voor de klager zodanig onduidelijk dat hij totaal niet begrepen had dat zijn vrouw volledig zonder partnerpensioen zou kunnen komen te zitten bij zijn overlijden. Hij vraagt aan zijn pensioenfonds bpfBouw om de uitruil terug te draaien. Het pensioenfonds werkt daar niet aan mee. En zo komt de klacht bij de Ombudsman Pensioenen terecht.

Na beoordeling van het dossier zijn er voor de ombudsman voldoende aanknopingspunten om aan te nemen dat klager en zijn vrouw echt niet hebben begrepen dat er geen enkel partnerpensioen meer zou zijn en vraagt de ombudsman het pensioenfonds om mee te werken aan het terugdraaien van de uitruil. Voorwaarde voor dat terugdraaien is natuurlijk dat er een afspraak wordt gemaakt over het terugbetalen van het te veel betaalde ouderdomspensioen en als dat noodzakelijk is ook medische voorwaarden worden gesteld.

Al eerder is een klacht bij de ombudsman op die manier opgelost. Dat is na te lezen op de website van de Ombudsman Pensioenen onder het kopje 'Communicatie over keuzes nabestaandenpensioenen' bij de voorbeeldzaken. Helaas wil pensioenfonds bpfBOUW ook na het verzoek van de ombudsman niet meewerken aan het terugdraaien van de uitruil. Op dat moment kan de ombudsman 2 dingen doen; accepteren dat de bemiddelingspoging om tot een goede oplossing van de klacht te komen is mislukt of een advies uitbrengen.

Waarom een advies?

1. Volgens het pensioenreglement van het pensioenfonds is een eenmaal gemaakte keuze voor uitruil definitief en kan men daarop na ingang van het pensioen niet meer terugkomen. Reglementair klopt de afwijzing van pensioenfonds bpfBOUW, maar volgens de ombudsman is de weigering niet redelijk. De ombudsman kijkt verder dan de kleine lettertjes van het reglement omdat de verhouding tussen fonds en deelnemer zo onevenwichtig is.


2. Communicatie over zoiets ingrijpends als de gevolgen van het uitruilen van partnerpensioen in een hoger ouderdomspensioen moet echt duidelijk zijn. De zorgplicht van een pensioenfonds gaat verder dan alleen onopvallend in een brief melden dat het partnerpensioen 0 euro is. In dit dossier was de communicatie vanuit het fonds vrij standaard en zeker niet op het niveau zoals is toegelicht in de blog Weet je het echt zeker. De ombudsman concludeert dat communicatie over uitruil gewoon beter moet.
   Een pensioenfonds behoort zó te communiceren dat het echt zeker weet dat de gepensioneerde en zijn partner bewust kiezen voor het risico dat er geen partnerpensioen is als de gepensioneerde komt te overlijden. Dat kan bijvoorbeeld door nabellen en of door een bevestiging te sturen uitsluitend gericht aan de partner waarin nogmaals staat: weet u zeker dat u geen partnerpensioen wilt ontvangen als uw partner overlijdt?


3. Het is de taak van een pensioenfonds om alle belangen te wegen. Niet alleen die van het pensioenfonds zelf maar ook die van de klager/gepensioneerde. In de reactie van bpfBOUW is onvoldoende oog voor de belangen van het individu en vooral oog voor de belangen van het fonds zelf. Pensioenfonds bpfBOUW geeft aan dat als ze meewerkt aan het terugdraaien, zij die mogelijkheid aan meer gepensioneerden moet bieden en dat kan calculerend gedrag in de hand werken.
   De klager is bereid vele duizenden euro’s terug te betalen, omdat hij te laat heeft ontdekt dat hij een verkeerde keuze heeft gemaakt. Voor het pensioenfonds betekent het terugdraaien vooral administratief gedoe.
   
   Financieel maakt het weinig uit want het te veel betaalde ouderdomspensioen wordt terugbetaald. Als de communicatie goed is, de zorgplicht goed is ingevuld en kan het pensioenfonds toekomstige verzoeken voor uitruil voorkomen of weigeren. Daarmee wordt eventueel calculerend gedrag voorkomen.


4. Een ander pensioenfonds heeft bij een vergelijkbare klacht na een korte briefwisseling met de ombudsman besloten mee te werken aan het terugdraaien van de uitruil. Het is dus niet uniek dat een pensioenfonds meewerkt aan het terugdraaien van de uitruil.


5. Het is niet alleen de ervaring van dit instituut dat de communicatie over nabestaandenpensioen echt beter moet. Dat is ook één van de boodschappen aan de sector uit het Netspar onderzoek van Raymond Montizaan. Hij concludeert dat de communicatie over opties rond nabestaandenpensioen moet worden verbeterd en rekening moet worden gehouden met de partner van de pensioengerechtigde.

De ombudsman hoopt dat zowel pensioenfonds bpfBOUW als andere pensioenfondsen en verzekeraars op korte termijn werk maken van het verbeteren van de communicatie bij uitruil van partnerpensioen in een hoger ouderdomspensioen. Daarnaast zal er beleid moeten komen om met meer compassie te kijken naar spijtoptanten. De ombudsman roept de sector op om kritisch naar de eigen communicatie hierover te kijken. Het kan zijn dat die eigenlijk niet duidelijk genoeg is en dat meewerken aan het terugdraaien van een uitruil, het enige redelijke is dat je kunt doen.

Volledig advies (PDF)

Noot voor de redactie: voor meer informatie kunt u terecht bij de Ombudsman Pensioenen, Henriëtte de Lange. Zij is bereikbaar via info@ombudsmanpensioenen.nl of via Marianne den Boef 070-3499648/0644244817