Weet je het echt zeker?

De hele dag door maken we keuzes. Van jam of kaas op je boterham, pak ik de trein of de auto, tot ruil ik wel of niet mijn partnerpensioen uit. Bij veel keuze hoeft het niet zo veel uit te maken waarvoor je kiest. Of je nu de auto neemt of de trein, in beide gevallen kan het goed gaan of juist niet.
Te laat komen kan het gevolg zijn van een file of treinvertraging. Er zijn ook keuzes waarvan de gevolgen wel zeer verstrekkend zijn, zoals het kiezen voor de uitruil van partnerpensioen in een hoger ouderdomspensioen. Ik zie te vaak, dat die keuze is gemaakt zonder de gevolgen te overzien of te begrijpen.

Wat zegt de wet?

Het is mogelijk om op de pensioendatum het partnerpensioen uit te ruilen voor een hoger ouderdomspensioen. Dat is een prima keuze voor tweeverdieners. Als beide partners voor zichzelf kunnen zorgen, kunnen blijven wonen waar ze wonen als een van de twee overlijdt, enz. Helaas realiseren te weinig mensen zich waar ze voor kiezen als het partnerpensioen wordt uitgeruild voor een hoger ouderdomspensioen. Dat hogere pensioen is natuurlijk ook heel aantrekkelijk en dan vraagt het een hele heldere communicatie zodat mensen ervan doordrongen zijn dat 0 euro partnerpensioen echt 0 euro is, nadat het partnerpensioen is uitgeruild voor een hoger ouderdomspensioen.

Praktijk

We krijgen regelmatig klachten van partners die zeer verbaasd zijn dat zij geen partnerpensioen ontvangen na het overlijden van (meestal) hun man. De pensioenuitvoerder laat dan het formulier zien, waarop de beide partners hebben getekend voor de uitruil van partnerpensioen in ouderdomspensioen, inclusief de kopieën van de paspoorten. In een enkel geval zegt de klager (meestal een zij), dat ze nooit heeft getekend en dat haar handtekening vervalst is. Gelukkig zijn uitvoerders in die situatie vaak bereid, als er meer signalen zijn dat dit wel eens waar kan zijn, om de handtekening door een expert te laten verifiëren. En blijkt daaruit of dat wel of niet klopt.

Lastiger is het, als de klager aangeeft dat ze wel getekend heeft maar niet goed begreep wat ze nu eigenlijk tekende. En die verwarring kan ik me, als ik kijk naar de communicatie, soms goed voorstellen. Vaak wordt er op het handtekeningformulier verwezen naar een offerte. Oftewel de bedragen staan op een ander vel dan waar de handtekening op moet. Of er zijn verschillende opties onder elkaar gezet, die een nummer hebben. Dan moet er een kruisje gezet worden dat je kiest voor bijvoorbeeld optie 2 en onderaan je handtekening zetten. Op het moment dat je tekent is het volstrekt onduidelijk waar dat bedrag van 0 euro partnerpensioen nu bij hoort. Optie 1, optie 2 of optie 3.

De brieven van de pensioenuitvoerder zijn alleen gericht aan de deelnemer, die op het punt staat met pensioen te gaan. Het zou in geval van uitruil goed zijn als de partner ook echt aangesproken wordt.

Bij de klachtenbemiddeling komt het gelukkig voor dat uitvoerders alsnog besluiten onder aftrek van het extra ouderdomspensioen, dat al is uitgekeerd, toch een partnerpensioen uit te keren.

Zelfs als de communicatie echt goed is blijft het voor veel mensen wel of geen uitruil van het partnerpensioen een lastig besluit. Dat geen partnerpensioen ook echt helemaal geen extra inkomen betekent is voor mensen die maar een keer in hun leven een besluit over de uitruil moeten nemen, echt lastig.

Oproep

Met deze blogs breng ik onderwerpen onder de aandacht, dat zonder uitgebreid vergader- en overlegtraject opgepakt kunnen worden. Toen ik jaren geleden bestuurder werd van Bedrijfspensioenfonds voor de Koopvaardij vond ik het nogal betuttelend, dat het fonds voor uitruil eiste dat de afstandsverklaring voor het partnerpensioen in het bijzijn van een notaris moest worden getekend. Inmiddels weet ik, nu ik 2 jaar Ombudsman ben, dat dit inderdaad de uitruil lastiger maakt, maar dat daardoor veel leed is te voorkomen. Omdat het wel veel gevraagd is om iedereen naar de notaris te sturen pleit ik er niet voor dat tot norm te maken, maar het is een interessant voorbeeld. Ook zonder een verplichte gang naar de notaris voor uitruil kunnen pensioenuitvoerders veel doen om ervoor te zorgen dat partners van deelnemers weten wat ze kiezen.

Daarom een dringend verzoek aan de pensioenuitvoerders om echt morgen en niet volgend jaar, het formulier dat moet worden getekend bij een uitruil, aan te passen. Zorg dat op het formulier dat de partner moet tekenen direct boven die handtekening staat:

Als u hier uw handtekening zet betekent dit, dat u geen partnerpensioen krijgt als …. (naam invullen van deelnemer)…. overlijdt. U krijgt na dat overlijden 0 euro aan pensioen.

Vervolgens zou het mooi zijn als de partner die getekend heeft, een eigen schriftelijke bevestiging krijgt. Nog beter is dat de pensioenuitvoerder na ontvangst van het uitruil formulier even belt met de partner. Er is een uitvoerder die dat doet en dat werkt heel goed. Een deel van de partners die tekent blijkt toch na het telefoontje af te zien van de uitruil. Omdat ze dan voldoende weten om een passende keuze te maken.